ផែនដី

វិទ្យាសាស្រ្តអំពីស្នេហា

រួមទាំងទស្សនវិទូ ប្រវត្តវិទូ អ្នកតែងកំណាព្យ រួមទាំងអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត សេចក្តី​ស្រលាញ់​បានដក់ជាប់ក្នុងក្តីស្រម៉ៃនិងការចង់ដឹងរបស់យើងរាប់សតវត្សមកហើយ។ មនុស្សយើងភាគច្រើនសុទ្ធតែមានបទពិសោធន៏អំពីក្តីស្រលាញ់ជាលើកដំបូង ឬក្តីស្រលាញ់រវាងកូន គ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិ។ ប៉ុន្តែអ្វីទៅជាស្នេហាយោងតាមវិទ្យាសាស្ត្រ?

មិនបាច់ឆ្ងល់ទេគឺដោយសារតែការវិវត្តដើម្បីបន្តពូជពង្សរបស់មនុស្សយើង។ យើងគ្រប់គ្នាបានកើតចេញពីសរីរាង្គ(organism) ដែលចេះបន្តពូជតាំងពេលដែលមនុស្សយើងគ្រាន់តែជាកោសិកាមួយដែលបំបែកជាពីររហូតដល់កើតជាដូនតារបស់មនុស្សយើង។ ហើយពួកគាត់បានបន្តការអនុវត្តការបន្តពូជតាំងពីរាប់ពាន់លានឆ្នាំមកមុនមកម្លេះ។

យើងបានប្រៀបសេចក្តីស្រលាញ់ទៅនឹងបេះដូង។ តែតាមពិតវាកើតចេញពីខួរក្បាលរបស់យើង។ តើសារធាតុគីមីអ្វីដែលបណ្តាលអោយសេចក្តីស្នេហាកើតឡើង? ទាំងក្នុងពេលដែលយើងកំពុងរួមដំណេក និងក្នុងពេលដែលយើងសំឡឹងមើលរូបថតរបស់មនុស្សដែលយើងស្រលាញ់ សារធាតុពីរឈ្មោះថា dopamine និង norepinephrine បានកើនឡើងក្នុងខួរក្បាលរបស់យើង។ សារធាតុទាំងពីរនេះធ្វើអោយអ្នកមានតម្រូវការបន្តពូជ ឬមានស្នេហា។

  

ទោះជាយើងណាក៏ដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅមិនទាន់ស្វែងយល់ច្បាស់លាស់ពីដំណើរការនៃស្នេហា នៅឡើយទេ។ តែកុំបារម្ភអី! អ្នកនឹងយល់កាន់តែច្បាស់នៅពេលអ្នកមានស្នេហា <3

ស្វែងយល់បន្ថែម៖

ប្រែសម្រួលពីសៀវភៅ ASAP Science ទំព័រ 169-173

អ្នកនៅត្រង់នេះ!

យើងរស់នៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានឈ្មោះថា Milky Way។ ព្រះអាទិត្យរួមទាំងភពផ្សេងទៀត​ (រួមទាំងផែនដី) ស្តិតនៅក្នុងតំបន់ដ៏ស្ងប់ស្ងាត់នៃដៃរបស់ Milky Way។

Milky Way របស់យើងមានរៀងដូចទឹកគួចដ៏ធំហើយវាចំណាយពេលប្រហែលជា 200 លានឆ្នាំដើម្បីវិលអោយបានមួយជុំខ្លួនវា។ Milky Way មានផ្កាយប្រហែលជា 100 ពាន់លានដួង រួមទាំងធូលីនិងឧស្ម័ន។ វាធំខ្លាំងណាស់! សូម្បីតែពន្លឺត្រូវចំណាយពេល 100 000 ឆ្នាំដើម្បីធ្វើដំណើរពីចុងម្ខាងទៅម្ខាងទៀត។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តគិតថានៅចំនុចកណ្តាលរបស់ Milky Way មានរណ្តៅខ្មៅ (Black Hole) ដ៏ធំមួយដែលវាទាញយកនូវអ្វីៗទាំងអស់ដែលមកជិតវា។

ស្វែងយល់បន្ថែមពី Milky Way៖https://www.esa.int/esaKIDSen/SEM536WJD1E_OurUniverse_0.html

ល្បឿនពន្លឺ

តោះនាំគ្នារត់ប្រណាំងនឹងពន្លឺ! ទៅរួចអត់?

ពន្លឺរត់បាន 299792458 ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទី។​ ទោះជាវាអាចធ្វើដំណើរបានលឿន យ៉ាងណា ​វាត្រូ​វចំណាយពេល​
៨​ នាទី ១៧​ វិនាទីដើម្បីធ្វើដំណើរពីព្រះអាទិត្យមកដល់ផែនដីរបស់យើង។

បើគិតថារត់បានលឿនជាងវាសាកល្បងទៅ!

ស្វែងយល់បន្ថែមនៅ៖ https://en.wikipedia.org/wiki/Speed_of_light

Kepler-452b ផែនដី 2.0

NASA បានរកឃើញភពថ្មីមួយទៀតដែលអោយឈ្មោះថា Kepler-452b ដែលមានចំងាយប្រហែលជា 1400 ឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដីយើង។ Kepler-452b មានទំហំធំជាងនិងចាស់ជាងផែនដីរបស់។ វាចំណាយពេល 385ថ្ងៃដើម្បីវិលបានមួយជុំព្រះអាទិត្យរបស់វាប្រហែលជា 5% ច្រើនជាងផែនដី ហើយមានចំងាយពីព្រះអាទិត្យរបស់វាប្រហែលជា 5% ឆ្ងាយជាងពីផែនដីទៅព្រះអាទិត្យរបស់យើង។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅ NASA គិតថាអាចនឹងមានជិវិតរស់នៅលើភព Kepler-452b ដោយសារតែអាយុ និងចំងាយពី Kepler-452b ទៅព្រះអាទិត្យរបស់វាប្រហាក់ប្រហែលនឹងផែនដីយើង។

តើអ្នកត្រៀមខ្លួនទៅលេង Kepler-452b ហើយឬនៅ?

ស្វែងយល់បន្ថែមពី Kepler-452b៖ https://www.nasa.gov/press-release/nasa-kepler-mission-discovers-bigger-older-cousin-to-earth

ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទន្លេនៃពេលវេលា

តើអ្នកចង់ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទន្លេនៃពេលវេលាដែរអត់?

​​ហា! ការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ពេលវេលាគឺប្រធានបទមួយដ៏ចម្រុងចម្រាសរវាងអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត Michio Kaku បានពន្យល់ថាការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ពេលវេលាគឺអាចទៅរួច។ ហើយការធ្វើដំណើរទៅកាន់អនាគតគឺមានភាពងាយស្រួលជាងការធ្វើដំណើរទៅកាន់អតីតកាល។ គាត់បានពន្យល់ទៀតថាអ្នកអវកាសដែលធ្វើដំណើរទៅកាន់លំហ ពួកគាត់បានធ្វើដំណើរប្រហែលជាជិត 1វិនាទីទៅកាន់អនាគតមុនយើង។ នៅពេល​​ដែល​យើងធ្វើដំណើរក្នុងល្បឿនលឿនជិតស្មើល្បឿនពន្លឺនោះពេលវេលារបស់យើងក៏ចាប់ផ្តើមដើរយឺត ដូចនេះមានន័យថាយើងធ្វើដំណើរទៅកាន់អនាគត។ 

ស្វែងយល់បន្ថែមពីការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ពេលវេលាជាមួយអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត Michio Kaku៖

រន្ធដង្កូវ (Wormhole)

រន្ធដង្កូវ (Wormhole) គឺជាទ្រឹស្តីដែលនិយាយពីការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់លំហនិងពេលវេលា ដែលវាអាច​ជាផ្លូវកាត់ពីសកលមួយទៅសកលមួយទៀត។​ រន្ធដង្កូវ (Wormhole) ត្រូវបាន​ទស្សទាយន៏​ដោយទ្រឹស្តី General Relativity របស់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត Albert Einstein។ បើរន្ធដង្កូវ (Wormhole) ពិតជាមានមែន នោះយើង​នឹងអាចធ្វើដំណើរពីប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​មួយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ មួយមាន យ៉ាងលឿនហើយយើង ប្រហែលជាអាចទៅលេងនៅអនាគត និងអតីកាលទៀតផង។ ប៉ុន្តែអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅមិនទាន់រកឃើញ រន្ធដង្កូវ (Wormhole) នៅឡើយ​ទេវា​គ្រាន់តែជាទ្រឹស្តីតែប៉ុណ្ណោះ។  

 

ស្វែងយល់បន្ថែមពី រន្ធដង្កូវ (Wormhole)៖​ http://www.space.com/20881-wormholes.html

រណ្តៅខ្មៅ (Black Holes)

រណ្តៅខ្មៅ (Black Holes)​ គឺជាវត្ថុដ៏ចំលែកបំផុតនៅក្នុងសកលលោក រណ្តៅខ្មៅមិនមានរូបរាង ពិតប្រាកដ ដូចភព និងផ្កាយទេ។ ផ្ទុយទៅវិញវាជាតំបន់ដែលលំហកួចត្របាញ់ចូលគ្នា ដោយសារ តែម៉ាសដែលមានទំហំ យ៉ាងធំត្រូវបានទាញចូលទៅក្នុងតំបន់ដែលមានទំហំតូចបំផុត។ ទំនាញទាញចូលនៅតំបន់នោះមានកំលាំងយ៉ាងខ្លាំងគ្មានអ្វីអាចគិចផុតបានឡើយ សូម្បីតែពន្លឺ។

រណ្តៅខ្មៅ (Black Holes)​​ កើតចេញពីផ្កាយធំៗដែលអស់ថាមពល ហើយវាមិនអាច ទ្រទ្រង់ ម៉ាសដ៏ធំរបស់វាបាន ពេលនោះវាក៏រួមតូចទៅៗដោយសារកំលាំងទំនាញដ៏ខ្លាំងក្លា រហូតដល់ មានទំហំតូចជាងអាតូម។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តជឿថាមានកាឡាក់ស៊ីភាគច្រើនរួមទាំង កាឡាក់ស៊ីរបស់យើងមានរណ្តៅខ្មៅយ៉ាងធំនៅចំកណ្តាល។ 

ស្វែងយល់បន្ថែមពីរណ្តៅខ្មៅ (Black Holes)​​៖
https://www.esa.int/esaKIDSen/SEM0V1BE8JG_OurUniverse_0.html​ http://www.kidsastronomy.com/black_hole.htm